SpeedUp là dự án đánh dấu cột mốc lần đầu tiên nhà nước tham gia cổ phần với các công ty startup. Tuy rủi ro về phía nhà tổ chức là rất cao nhưng khả năng tạo đột biến của các công ty khởi nghiệp với nguồn vốn hỗ trợ là rất lớn và xứng đáng để “liều lĩnh”.

Đó là ý kiến của chị Nguyễn Thị Diệu Hằng – Phó giám đốc trung tâm Hỗ trợ Thanh niên Khởi nghiệp BSSC khi đánh giá hiệu quả của chương trình hỗ trợ cộng đồng khởi nghiệp SpeedUp 2017.

Anh Đỗ Hữu Tân (trái) đang nhận phần thưởng từ chị Nguyễn Thị Diệu Hằng (phải) trong một chương trình hỗ trợ khởi nghiệp. (Ảnh: Magix)

SpeedUp 2017 – “Bước đi” đầu tiên kiến tạo hệ sinh thái khởi nghiệp

SpeedUp là chương trình hỗ trợ cộng đồng khởi nghiệp giai đoạn 2016-2020 của TP.HCM. Đặc biệt, gói hỗ trợ có thể lên đến tối đa 2 tỉ đồng/dự án khởi nghiệp.

Đây là nguồn hỗ trợ từ ngân sách nhà nước. Nhưng ngân sách sẽ không rót trực tiếp vào doanh nghiệp (Theo quy định của Luật ngân sách) mà thông qua 11 vườn ươm đã được Sở Khoa học và Công nghệ (KH&CN) TPHCM tuyển chọn. Các vườn ươm sẽ cung cấp hoặc liên kết với các đơn vị khác để cung cấp dịch vụ tương ứng với số tiền hỗ trợ cho doanh nghiệp khởi nghiệp.

Thông qua Speed Up 2017, Sở KH&CN TPHCM mong muốn hỗ trợ hiệu quả hơn cho các ý tưởng khởi nghiệp mang tính đột phá, sáng tạo, tạo ra nhiều sản phẩm dịch vụ có giá trị gia tăng cao, cũng như giải quyết các vấn đề xã hội, góp phần phát triển kinh tế – xã hội cho TP.

Chị Nguyễn Thị Diệu Hằng – Phó Giám đốc của BSSC, cho rằng SpeedUp là dự án đánh dấu cột mốc lần đầu tiên nhà nước tham gia cổ phần với các công ty startup. Tuy rủi ro về phía nhà tổ chức là rất cao nhưng khả năng tạo đột biến của các công ty khởi nghiệp với nguồn vốn hỗ trợ là rất lớn và xứng đáng để “liều lĩnh”.

Điều kiện để các startup được nhận hỗ trợ

Magix.vn là startup đầu tiên ở Việt Nam cung cấp các giải pháp đóng gói tối ưu thông qua việc sáng tạo, phát triển các thiết kế đóng gói và các dịch vụ hỗ trợ chuyên nghiệp kèm theo. Theo anh Đỗ Hữu Tân – nhà sáng lập Magix.vn, tuy mới thành lập 1 năm nhưng doanh thu đã đạt 2,1 tỷ VND với tốc độ tăng trưởng ấn tượng hơn 30% mỗi tháng.

Trong khi đó, Alfazi là startup về giáo dục trực tuyến, nơi các bạn học sinh có thể hỏi đáp tất cả các vấn đề của 4 môn học tiếng Anh, Toán, Lý, Hóa và nhận hướng dẫn trả lời trong thời gian thực. Hiện tại đã có gần 2.000 học sinh đăng ký sử dụng và khoảng 100 sinh viên đăng ký thành gia sư online.

Cả Magix.vn và Alfazi đều đã giành được gói hỗ trợ từ chương trình SpeedUp 2017 với số tiền hỗ trợ lần lượt là 1 tỷ và 500 triệu VND.

Chia sẻ lí do tại sao startup của mình được chọn, anh Cao Thanh Hải – người sáng lập (founder) của Alfazi, cho rằng các công ty khởi nghiệp cần có yếu tố khả thi, giá trị cộng đồng và quyết tâm của nhà sáng lập để thuyết phục ban giám khảo trong chương trình.

Cùng ý kiến trên, anh Tân cho biết thêm: “Dự án sẽ dễ nhận được hỗ trợ hơn nếu ý tưởng kinh doanh của công ty khởi nghiệp chưa từng có trên thị trường và có thể giải quyết được một vấn đề cần thiết của xã hội”.

Trong khi đó, Phó Giám đốc BSSC cho rằng tuy yếu tố sáng tạo của các công ty khởi nghiệp rất quan trọng, nhưng startup cũng không cần phải quá khác biệt mà chỉ cần “làm tốt những cái chưa tốt” và phải có khả năng nhân rộng. Nếu khả năng mở rộng không rõ ràng thì các giám khảo cũng khó quyết định đầu tư.

Vườn ươm – “Bà đỡ” cho các doanh nghiệp khởi nghiệp

Hoạt động ở hai lĩnh vực khác nhau, nhưng cả Magix.vn và Alfazi đều có một điểm chung là được vườn ươm hỗ trợ để vượt qua một chặng đường dài từ hình thành ý tưởng cho đến phát triển mô hình kinh doanh và xây dựng doanh nghiệp.

Theo anh Cao Thanh Hải – người sáng lập (founder) của Alfazi, ngoài cung cấp văn phòng làm việc, vườn ươm còn tạo điều kiện cho thành viên dự án tham dự các khóa đào tạo kiến thức, mở sự kiện thu hút các mối quan hệ, nhà đầu tư cho startup. Ngoài ra, vườn ươm của dự án Alfazi là SIHUB còn đồng hành hỗ trợ, cố vấn trong việc lên kế hoạch kinh doanh cho các công ty khởi nghiệp.

Anh Cao Thanh Hải (giữa) đang làm việc trong văn phòng được SIHUB cung cấp. (Ảnh: Alfazi)

“Hiện mình đã ngồi làm việc ở SIHUB hơn một năm và tham dự các sự kiện do SIHUB tổ chức mà không phải trả một khoản phí nào”, nhà sáng lập Alfazi nói thêm.

Đồng tình với ý kiến trên, anh Đỗ Hữu Tân bổ sung: “Vườn ươm còn hỗ trợ việc giải ngân tiền đầu tư từ chương trình SpeedUp và tham gia vào quá trình đào tạo nhân sự, tìm kiếm đối tác cho dự án”.

Về phía vườn ươm, chị Hằng chia sẻ rằng nếu dự án có tính khả thi và nhà sáng lập đủ độ uy tín thì ngoài tiền hỗ trợ của chương trình SpeedUp, BSSC vẫn cân nhắc cho các công ty khởi nghiệp vay thêm các khoản tín chấp với lãi suất thấp để phát triển.

“Vì không có tài sản cố định nên nhiều công ty khởi nghiệp sẽ gặp khó khăn khi vay vốn ngân hàng rồi dẫn tới khó khăn trong chuyện tiền bạc. Nếu startup có thể tạo được niềm tin cho BSSC thì chúng tôi vẫn sẵn sàng hỗ trợ dự án. Hiện tại BSSC đang cho Magix vay 600 triệu với lãi suất 0.7% mỗi tháng nhờ vào uy tín của nhà sáng lập”, chị Hằng cho biết thêm.

Khó khăn của “người đi đầu” 

SpeedUp 2017 là chương trình tiên phong trong cả nước cho nên quá trình thực hiện vẫn đang còn gặp nhiều vướng mắc. Hiện vẫn còn một số dự án chưa nhận được giải ngân và tiến độ giải ngân vẫn cần cải thiện để theo kịp nhu cầu của startup.

Theo cả hai nhà sáng lập Magix.vn và Alfazi, có thể vì đây là một chương trình rất mới của nhà nước khi trực tiếp hỗ trợ tiền cho startup thông qua các vườn ươm được chỉ định nên một số công tác thực hiện cần khá nhiều thời gian.

Trong khi đó, về phía vườn ươm, chị Hằng chia sẻ, không chỉ có các công ty khởi nghiệp mà chính Sở KH&CN TP.HCM cũng đang sáng tạo ra cái mới. Kể cả khi Sở rất cởi mở và sẵn sàng hỗ trợ thì vẫn còn rất nhiều bên liên quan cùng tham dự vào chương trình như Sở Tài chính TP.HCM và Kho bạc Nhà nước TP.HCM…

“Vì SpeedUp là một chương trình hoàn toàn mới nên các thủ tục, giấy tờ vẫn đang còn cần cải thiện. Có thể hiện tại tiến độ dự án chưa được như mong muốn, tuy nhiên, tính đến thời điểm này, gần nửa số dự án cũng đã và đang nhận được tiền giải ngân đợt đầu. Sự cố gắng một cách đồng bộ của ban tổ chức chương trình sẽ đưa quy trình đi vào ổn định và sẽ có nhiều startup được hỗ trợ từ chương trình hơn”, chị Hằng cho biết.

Tùng Minh – Khám phá