Trước sự bùng phát nhanh chóng của virus Corona, giới quan sát đã nhận định là cơn bão Covid-19 sẽ cuốn sạch thành quả 10 năm của các startup công nghệ Mỹ. Tuy nhiên, sau thời gian nửa năm hoảng loạn, các startup công nghệ lại phục hồi mạnh mẽ dù cơn bão chưa đi qua.

Cơn bão Covid-19 đi qua để lại nhiều tan hoang

Khi đại dịch Covid-19 bùng phát toàn cầu từ tháng 3, nhiều công ty công nghệ khởi nghiệp đã chuẩn bị tinh thần cho dấu chấm hết. Hoạt động kinh doanh bị đình trệ. Giới đầu tư mạo hiểm cảnh báo thời kỳ đen tối ở phía trước. Còn các chuyên gia dự đoán về sự khởi đầu của một cơn bão cuốn phăng mọi thứ sau một thập kỷ bùng nổ.

Getaround là công ty khởi nghiệp chia sẻ ô tô tại Mỹ đã phải sa thải 250 người và yêu cầu các nhân viên còn lại tình nguyện cắt giảm lương và vay 5-10 triệu USD từ chính phủ Mỹ.

Trong khi đó, ActivityHero, startup không gian trực tuyến cho các hoạt động của trẻ em tại San Francisco cũng cho biết lượt đặt chỗ trong tháng 4 đã giảm 88% khi hàng loạt trại hè trên khắp đất nước hủy bỏ chương trình. Cô Peggy Chang, Giám đốc điều hành ActivityHero, lo ngại công ty sẽ trượt đến bờ vực phá sản trong năm nay.

Đáng sợ hơn, Brian Chesky, CEO của kỳ lân công nghệ Airbnb đã phải cay đắng thốt lên: “Chúng tôi mất 12 năm để xây dựng Airbnb và mất gần như mọi thứ chỉ trong vòng 4-6 tuần”. Airbnb đã tích lũy được lượng dự trữ tiền mặt được cho là ở mức 3 tỷ USD từ phí đặt phòng thu từ cả người cho thuê phòng và người đi thuê. Doanh thu từ phí đặt phòng của startup này trong năm 2019 đã vượt 4.8 tỷ USD, theo hãng tin Reuters.

Brian Chesky, CEO của Airbnb

Thế nhưng, mọi thứ đã thay đổi quá nhanh khi tác động từ dịch Covid-19 có thể sẽ còn kéo dài. Những người cho thuê phòng trên Airbnb cho biết lịch đặt phòng đã trống không cho đến hết mùa Hè, và nghiên cứu của trang phân tích AirDNA cho thấy lượng đặt phòng ở nhiều thành phố đã giảm đến 96%.

Đây cũng là thảm họa đối với Chesky và số lượng lớn nhân viên đang nắm giữ quyền mua cổ phiếu của Airbnb. Startup này đã lên kế hoạch “lên sàn” trong năm nay, thương vụ mà nhiều nhà đầu tư hy vọng sẽ định giá startup công nghệ 11 năm tuổi này ở mức 42 tỷ USD.

Phục hồi mạnh mẽ

Trong khó khăn chung, để tồn tại nhiều startup đã phải điều chỉnh mô hình kinh doanh bởi người tiêu dùng đã thay đổi thói quen từ trực tiếp sang trực tuyến.

ActivityHero sau đó khuyến khích các nhà cung cấp đưa ra những hoạt động ảo, quảng bá với phụ huynh học sinh thông qua các lớp học miễn phí và giảm giá. Vào mùa hè, những lượt đặt chỗ đã tăng trở lại.

Envoy, startup ở San Francisco chuyên bán hệ thống đăng nhập cho các văn phòng, cũng chịu lỗ trong tháng 2 và tháng 3. Nhưng đến tháng 5, mọi thứ thay đổi sau khi công ty thành lập dịch vụ Protect có tính năng quản lý nhân viên và giới hạn sức chứa của văn phòng.

Nhiều quỹ đầu tư vẫn rót hàng triệu đô vào các startup công nghệ bởi họ đã nhanh nhạy nắm bắt được xu hướng sử dụng công nghệ như các startup cung cấp dịch vụ học tập trực tuyến, chăm sóc sức khỏe từ xa, thương mại điện tử, trò chơi điện tử và phần mềm cho nhân viên làm việc tại nhà. Nhiều công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực thể dục hay hoạt động cho trẻ em cũng nhanh chóng chuyển hoạt động sang trực tuyến.

Theo PitchBook và Hiệp hội Đầu tư Mạo hiểm Quốc gia Mỹ, những công ty này đã huy động được 34,3 tỷ USD trong quý II, giảm nhẹ so với 36 tỷ USD cùng kỳ năm ngoái. Phần lớn số tiền được đầu tư vào các công ty khởi nghiệp lớn. Ứng dụng giao dịch chứng khoán Robinhood và trang web truyền thông xã hội Discord huy động hàng trăm triệu USD vốn mới trong vài tháng gần đây. Hai dịch vụ giao hàng DoorDash và Instacart cũng đã thu về hơn 600 triệu USD tiền tài trợ từ tháng 6, nâng mức định giá lên lần lượt 16 tỷ USD và 13,7 tỷ USD.

Thị trường chứng khoán bật xanh mạnh mẽ. Những đợt phát hành cổ phiếu ra công chúng lần đầu (IPO) của các công ty công nghệ bắt đầu rầm rộ trở lại.

Tháng 5, sự hoảng loạn trên khắp Thung lũng Silicon bắt đầu tan biến. Theo website Layoffs.fyi, việc sa thải bắt đầu chậm lại. Chỉ 5% trên tổng số hàng trăm công ty thực hiện sa thải nhân viên phải dừng hoạt động. Các đợt tuyển dụng cũng bắt đầu tăng trở lại. Theo công ty tuyển dụng Drafted, số bài đăng tuyển dụng trên mạng lưới của công ty đã tăng 30% trong tháng trước.

Chi tiêu của các startup cũng bắt đầu phục hồi. Brex, công ty cung cấp thẻ tín dụng cho khoảng 10.000 startup tại Mỹ, cho biết chi tiêu đối với những mặt hàng như phần mềm, máy chủ và quảng cáo hiện cao hơn 1/3 so với tháng 2. Công ty cho thuê nhà Airbnb cũng chứng kiến số lượt đặt phòng tăng trở lại bằng thời điểm trước dịch.

“Tất cả như bừng tỉnh: ‘Đợi đã, mọi người vẫn làm việc. Họ chỉ làm trực tuyến mà thôi'”, New York Times dẫn lời nhà đầu tư Steve Sloane tại Menlo Ventures nhận xét.

Cơn bão Covid-19 chưa tan hoàn toàn, số người nhiễm và tử vong trên thế giới vẫn đang gia tăng hàng ngày. Tuy nhiên, khó khăn có thể quật ngã một số startup nhưng cũng sẽ tạo ra nhiều “kỳ lân” trong tương lai như lịch sử đã chứng minh ở những cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu trước đây.

Hàn Mai