Nhận diện mặt không bỏ khẩu trang và tương lai của AI Việt Nam

Những ngày qua, dư luận xã hội rất quan tâm với công nghệ nhận diện khuôn mặt không cần cởi bỏ khẩu trang của VinAI. Không chỉ trong mùa dịch mà người Việt Nam đã có thói quen đeo khẩu trang từ lâu, vì thế công nghệ này rất hữu ích nhằm giúp người dùng có được trải nghiệm tốt nhất.

Tiến sĩ Bùi Hải Hưng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu Trí tuệ nhân tạo VinAI Research, đã có cuộc trao đổi với báo chí nhằm giải đáp thắc mắc xoay quanh công nghệ nhận diện không bỏ khẩu trang cũng như về những tham vọng của VinAI trong thời gian tới.

Mặc dù tạo tiếng vang lớn trong cộng đồng khoa học nhưng VinAI cho biết công nghệ này chỉ là một trong những thành tựu bước đầu, viện nghiên cứu đặt mục tiêu phải có cả các công trình nghiên cứu và sản phẩm ứng dụng đẳng cấp quốc tế trong tương lai.

Với đội ngũ 70 nhà nghiên cứu, kỹ sư phần mềm, thực tập sinh, bao gồm các giáo sư đang giảng dạy tại các trường ĐH Mỹ, các tiến sĩ từng làm tại Amazon, ĐH Tokyo, ĐH Melbourne,… Đội ngũ nhân sự của VinAI hiện có trình độ ngang bằng mặt bằng chung của các phòng thí nghiệm hàng đầu trên thế giới.

Văn hóa Việt Nam tạo ra công nghệ giao tiếp không chạm

Những năm gần đây, công nghệ thanh toán và xử lý lệnh chỉ với một chạm đã được triển khai rộng rãi, nhằm mục đích đơn giản hóa và tăng cường bảo mật cho từng giao dịch. Thế nhưng xa hơn công nghệ một chạm dùng vân tay chính là công nghệ giao tiếp không chạm, mà có lẽ sẽ được định hình và tạo thói quen mới cho người dùng sau đại dịch Covid-19.

Công nghệ nhận khuôn mặt đã được phát triển từ lâu, nhưng nhận mặt bị che kín thì chưa có ai làm và thương mại hóa thành công. Ở các nước phương Tây nơi người dân chưa quen với việc đeo khẩu trang, sau đại dịch lần này mọi người sẽ thay đổi thói quen và điều này gợi ý cho các gã khổng lồ như Google, Apple bắt tay vào nghiên cứu.

Công nghệ mới này sẽ được tích hợp trên điện thoại Vsmart trong thời gian tới để người dùng vẫn có thể mở khóa khi đeo khẩu trang.

Trong khi đó, người Việt Nam từ lâu đã quen với việc này, người dân càng nghiêm chỉnh hơn khi thực hiện đeo khẩu trang khi mùa dịch bùng phát. Điều này tạo động lực cho VinAI đẩy nhanh công nghệ nhận diện mặt không bỏ khẩu trang. Có thể nói, chính thói quen và văn hóa của người Việt tạo nên công nghệ phục vụ người Việt.

Theo TS Hưng, công nghệ nhận mặt không bỏ khẩu trang có rất nhiều ứng dụng thực tiễn: “Công nghệ này giúp nhận diện đơn giản và nhanh chóng trên điện thoại di động, giúp khâu xác thực bảo mật trở nên đơn giản hơn. Trong khi đó tại các công sở, tổ chức, doanh nghiệp, công nghệ này đảm bảo kiểm soát nhanh chóng, chính xác và tiết kiệm thao tác.”

Điểm ưu việt ở công nghệ mà VinAI phát triển đó là thuật toán và cách sử dụng công nghệ nhận diện cho tính hiệu quả ổn định, độ chính xác cao hơn hẳn các công nghệ hiện tại. Về ứng dụng trên sản phẩm thương mại, VinAI đang phối hợp với Vsmart để triển khai công nghệ nhận diện khi dùng khẩu trang trên các dòng điện thoại thông minh mới.

Tiến sĩ Bùi Hải Hưng trong một sự kiện về trí tuệ nhân tạo ở Jakarta, Indonesia.

“Trong thời gian sắp tới, VinAI sẽ hợp tác với các đối tác khác, sẵn sàng cung cấp công nghệ nhận diện mới nhất cho các đối tác vì mục đích phục vụ y tế cộng đồng. Viện nghiên cứu hiện cũng đã có lộ trình thương mại hóa và sẽ sớm công bố cho công chúng,” ông cho biết thêm.

1 năm, 3 mảng ứng dụng và những nghiên cứu khoa học

Trí tuệ nhân tạo là một lĩnh vực mới và Việt Nam cùng một số quốc gia đang phát triển từng bị xem là thụt lùi khá xa so với mặt bằng chung của thế giới. Điều này khiến VinAI ra đời nhằm góp phần để Việt Nam không còn là vùng trắng về trí tuệ nhân tạo.

Sau một năm thành lập và đi vào hoạt động, VinAI đã vượt qua những khó khăn ban đầu, đang phát triển tốt 3 mảng chính: nghiên cứu cơ bản về AI; ứng dụng, chuyển giao công nghệ AI và đào tạo tài năng trẻ về AI cho Vingroup nói riêng và Việt Nam nói chung.

Gian hàng trưng bày của VinAi nằm cạnh những “ông lớn” trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo như NextAI, Neural Magic, Gresearch,…

Ở mảng nghiên cứu cơ bản về AI: Mục tiêu của viện là có công trình đẳng cấp hàng đầu thế giới, thực tế đã có những kết quả đầu tiên. Hàng loạt các bài báo do VinAI hoặc trực tiếp nghiên cứu, hoặc phối hợp cùng các cơ sở hàng đầu thế giới ở 3 lĩnh vực chính: máy học, thị giác máy tính, xử lý ngôn ngữ tự nhiên đã được công bố và chấp nhận tại các hội nghị đỉnh cao.

“Mảng máy học ngoài 2 công trình đã công bố ở NeurIPS cuối năm ngoái, đội ngũ của viện cũng đã có những thành công bước đầu khi giải quyết vấn đề tự động điều khiển robot trực tiếp từ các cảm biến camera, một công trình VinAI đóng góp với vai trò dẫn giắt và hợp tác với Đại Học Stanford, Google và Facebook.

Mảng thị giác máy tính tiếp tục có những nghiên cứu chuyên sâu để cải tiến các phương pháp nhận diện khuôn mặt và hành vi. Mảng xử lý ngôn ngữ tự nhiên, VinAI đã công bố PhởBERT, một mô hình ngôn ngữ tiếng Việt có ngữ cảnh đầu tiên. Đây là một đóng góp quan trọng và mang tính chất nền tảng cho cộng đồng nghiên cứu xử lý ngôn ngữ tiếng Việt,” TS Hưng chia sẻ.

Khách tham quan trải nghiệm cảm giác thực tế ảo tại gian hàng trưng bày của VinAI trong một triển lãm tổ chức ở Canada.

Ở mảng ứng dụng, chuyển giao công nghệ: VinAI đã tạo ra những sản phẩm đầu tiên đến tay người dùng như công nghệ mở khóa bằng khuôn mặt trên điện thoại Vsmart, công nghệ nhận diện khuôn mặt áp dụng cho thành phố thông minh (smart city).

Ở mảng đào tạo nhân tài trẻ cho AI: Hiện VinAI có đội ngũ 70 nghiên cứu, kỹ sư phần mềm, thực tập sinh. “Thông qua chương trình AI Residency Program, chúng tôi đã tập hợp được 25 bạn thực tập sinh, đóng góp nhất định vào công trình nghiên cứu của VinAI. Cá nhân tôi đánh giá đội ngũ nhân sự của VinAI hiện tại ngang bằng mặt bằng chung của các Lab hàng đầu trên thế giới,” ông Hưng bật mí.

Tương lai về một Việt Nam tỏa sáng trên vũ đài AI quốc tế

Viện nghiên cứu VinAI ngoài có những thành tựu khẳng định bản thân, thì cũng có tài chiêu mộ nhân tài không thể xem thường. Chỉ trong vòng một năm, viện đã mời được 70 chuyên gia hàng đầu, là những người giàu kinh nghiệm, làm việc tại các cơ sở tốt nhất về AI từ các nước tiên tiến nhất.

“Đầu não” của VinAI là các chuyên gia hàng đầu trong lĩnh vực.

Bên cạnh các giáo sư đang dạy ở các trường ĐH Mỹ như GS Nguyễn Minh Hoài, GS Nguyễn Hữu Thiện, GS Lưu Anh Khoa, đội ngũ nghiên cứu và phát triển tại Việt Nam cũng càng ngày càng lớn mạnh với những con người như TS Trần Tuấn Anh (PhD USC, từng làm cho Amazon US), TS Hua Binh Son (PhD NUS, từng làm tại ĐH Tokyo), TS. Nguyễn Quốc Đạt (PhD Macquarie, từng làm tại ĐH Melbourne), ThS Nguyễn Thành Lâm (MSc, TU Munich, từng là CEO của FPT Software).

“Khi có hạt nhân phía trên là những người có uy tín, việc thu hút các nhân tố tài năng khác sẽ dễ dàng hơn. Hiện tại, chúng tôi đã bước sang giai đoạn sàng lọc, đánh giá tài năng để lựa chọn. Việc này chứng tỏ mô hình trên đã hoạt động tốt,” đại diện VinAI cho biết.

Chia sẻ về chặng đường tương lai của viện sau những thành công bước đầu, TS Hưng cho biết giai đoạn tiếp theo sẽ hướng đến phát triển một cách bền vững, khẳng định năng lực để cả thế giới biết đến.

“Mục tiêu của chúng tôi là tiếp tục có những công trình nghiên cứu quan trọng hàng đầu, tạo ra các sản phẩm, ứng dụng thương mại hóa không chỉ ở thị trường Việt Nam mà còn ở quốc tế. Đây là thước đo quan trọng để khẳng định đẳng cấp của VinAI trong tương lai.

Chúng tôi có sự đầu tư nghiêm túc, bài bản và có tầm nhìn. Mục tiêu lớn nhất chính là xây dựng và phát triển nền khoa học Việt, để tạo ra những sản phẩm “Make in Vietnam” ở đẳng cấp quốc tế. Tại VinAI, không ai được hài lòng với kết quả ban đầu,” ông trải lòng.