Bytedance, công ty đứng sau ứng dụng âm nhạc và mạng xã hội Tik Tok, đang trên đà trở thành startup lớn nhất thế giới, vượt qua cả Uber. Điều đáng nói là Bytedance không hề nhận đầu tư từ Alibaba hay Tencent, đi ngược lại với mọi startup Trung Quốc khác.

Khi Zhang Yiming (Trương Nhất Minh) giới thiệu ý tưởng về ứng dụng tổng hợp tin tức vận hành bằng trí tuệ nhân tạo 6 năm trước, các nhà đầu tư, trong đó có Sequio Captital, không khỏi hoài nghi. Câu hỏi đặt ra khi ấy là làm thế nào một kỹ sư phần mềm 29 tuổi được đào tạo tại Trung Quốc có thể đánh bật các cổng thông tin của “ông trùm” mạng xã hội như Tencent và khai thác lợi nhuận tại lĩnh vực mà ngay cả Google cũng thất bại.

Zhang, 35 tuổi, chứng tỏ họ đã sai. Hiện tại, Bytedance đang trên đường đến với giá trị hơn 75 tỷ USD, vượt qua cả Uber để trở thành startup lớn nhất thế giới, theo CB Insights. Nhà đầu tư mới nhất trong danh sách dài chính là Softbank, dự định rót khoảng 1,5 tỷ USD. Bytedance đang được chống lưng bởi KKR, General Atlantic và Sequioa. Phần lớn giá trị của startup có được nhờ tạo ra trải nghiệm Internet giao thoa giữa Google và Facebook. Trong cuộc phỏng vấn năm 2017, Zhang cho rằng công ty đang làm những công việc mới mẻ, không đạo nhái doanh nghiệp Mỹ nào cả về công nghệ lẫn sản phẩm.

Điều đáng nói nhất chính là Zhang làm được mà không cần vốn từ Alibaba hay Tencent và anh là trường hợp đầu tiên như vậy. Câu chuyện làm thế nào Bytedance trở thành gã khổnglồ với trang tin tức Jinri Toutiao gắn chặt với hàng loạt các vụ thâu tóm và mở rộng chiến lược thông minh. Nhờ “nuôi” nhiều ứng dụng thành công, nó đã tập hợp được lực lượng hàng trăm triệu người dùng và nay là mối đe dọa đối với các công ty Internet lớn nhất Trung Quốc. Bytedance đang sở hữu dịch vụ video Tik Tok (Douyin) vô cùng nổi tiếng và nhiều nền tảng với đủ loại nội dung từ truyện cười cho đến tin đồn về các ngôi sao.

Dù vậy, Bytedance đối mặt với câu hỏi: khi nào hoặc làm thế nào để sinh lãi. Theo nhà phân tích Jerry Liu, vấn đề cốt lõi của Internet Trung Quốc là tăng trưởng người dùng và thời gian họ dành để online đang giảm đáng kể. Chi phí để thu nạp người dùng mới và giành được thời gian của họ lại tăng lên. Cái mà Bytedance tạo ra được là một nhóm các ứng dụng rất giỏi trong việc thu hút người dùng và duy trì thời gian của họ, một phần thúc đẩy lưu lượng truy cập Jinri Toutiao.

Bytedance chính là hãng công nghệ Trung Quốc thành công nhất trong việc tạo ra nền tảng người dùng quốc tế, thông qua các ứng dụng như Tik Tok tại Mỹ, Đông Nam Á và Nhật Bản. Ngay cả WeChat của Tencent cũng phải “hãm” sáng kiến mở rộng địa bàn 4 năm trước.

Điều mà Zhang nhận thức được năm 2012 là người dùng di động Trung Quốc gặp khó khăn trong việc tìm kiếm thông tin họ quan tâm trên nhiều ứng dụng, một phần vì chính sách kiểm duyệt thông tin. Thực tế, Toutiao không làm được gì nhiều về phần chính sách và thường xuyên bị nhà chức trách “hỏi thăm”. Tuy nhiên, Zhang nhanh chóng thực hiện tầm nhìn ban đầu là cung cấp nội dung thông qua AI, gần giống với bảng tin trên Facebook.

Sau khi không gọi được vốn của các nhà đầu tư mạo hiểm Trung Quốc, Zhang cuối cùng cũng được đầu tư từ Susquehanna International Group. Họ bắt đầu cung cấp ứng dụng tin tức vào tháng 8/2012. Nền tảng nghiên cứu người dùng đọc gì và tìm gì rồi liên hệ thông tin và bài báo dựa trên thói quen này. Mọi người sử dụng càng nhiều, trải nghiệm càng tốt hơn và mọi người ở lại lâu hơn. Đến giữa năm 2014, số người dùng hoạt động hàng ngày đạt hơn 13 triệu.

Song, chính video mới là thứ đưa Bytedance thành tên tuổi lớn.

Các dịch vụ streaming luôn được ưa chuộng tại quê nhà của Zhang. Ngay cả trong kỷ nguyên desktop, những hãng như YY đã khai sinh ra mô hình nơi mọi người hát và nhảy trong các phòng ảo để giành quà tặng trực tuyến từ người hâm mộ. Bytedance nhìn thấy cơ hội nhưng làm cho video ngắn hơn nhiều: chỉ 15 giây.

Khoảng tháng 9/2016, Douyin ra đời. Ứng dụng cho phép người dùng quay và chỉnh sửa video, thêm bộ lọc rồi chia sẻ trên các nền tảng như Weibo, WeChat. Định dạng này nhanh chóng trở thành cú hit lớn, tới mức mà sau đó WeChat đã thẳng thừng chặn truy cập đến ứng dụng. Đến tháng 7/2018, Tik Tok và Douyin có tổng cộng 500 triệu người dùng.

Thách thức hiện tại là chuyển hóa sự nổi tiếng và lượt xem thành tiền. Bytedance đang mở rộng hoạt động kinh doanh quảng cáo, đặc biệt là với Toutiao. Một số công ty truyền thông cho biết tầm với khủng và sự quan tâm mà nó có được khiến các nhà tiếp thị thích thú. Nhiều người còn nói Bytedance có thể “cướp khách” của Tencent.

Tuy nhiên, công ty của Zhang cũng có trở ngại lớn. Các nhãn hàng vẫn cảnh giác trước các vấn đề pháp lý của Bytedance, nhất là lịch sử khó đoán định của Bắc Kinh xoay quanh kiểm duyệt. Tháng 4 năm nay, họ đã phải đóng cửa một ứng dụng chia sẻ truyện hài nổi tiếng ngay khi vừa khởi sắc. Họ cũng phải tạm dừng hoạt động của Douyin và Toutiao cùng thời điểm. Đó chính là rủi ro tiềm tàng khi hợp tác thương hiệu, Sherry Pan, Giám đốc đại lý quảng cáo Magna Global tại Trung Quốc nhận xét.

Du Lam – ICTNews

Bài gốc