Thuyết trình trong một buổi gọi vốn không chỉ đơn giản là kể một câu chuyện thu hút nhà đầu tư mà hơn hết bạn phải hiểu nhà đầu tư suy nghĩ gì và các tiêu chí họ đánh giá startup của bạn để đưa ra những thông tin hữu ích và hấp dẫn VC. Trong phần 1, tác giá Corey Singleton đã đưa ra hai câu hỏi mà các VC thường đặt ra và phương pháp giúp các founder và nhà đầu tư định giá startup. Mời các bạn theo dõi tiếp phần 2.

Câu hỏi 3: “Rủi ro là gì?”

Đánh giá các rủi ro cũng quan trọng vì nó ảnh hưởng đến ROI dự kiến ​​của nhà đầu tư. Kế hoạch kinh doanh của bạn có vẻ càng rủi ro thì ROI càng phải cao.

Tuổi đời startup của bạn và sự ổn định của ngành sẽ ảnh hưởng đến rủi ro và khả năng VC đồng ý đầu tư vào startup của bạn hay không. Như tôi đã đề cập trước đó, các công ty trẻ hơn thường thiếu dữ liệu khiến hiệu quả trong tương lai của họ khó dự đoán hơn nhiều. Rủi ro này càng gia tăng khi công ty tham gia vào một ngành tương đối mới có thể tồn tại hoặc có thể không kéo dài.

Các yếu tố kinh tế vĩ mô cũng đóng một phần lớn trong khả năng đảm bảo nguồn vốn VC của bạn. Thị trường chứng khoán, lãi suất và tình hình nền kinh tế nói chung đều có thể cản trở nghiêm trọng kế hoạch huy động vốn hoặc niêm yết cổ phiếu của bạn. Hiện tại, năm 2019 là một ví dụ tuyệt vời về điều này.

Uber, Lyft, Airbnb, Slack và các công ty khởi nghiệp đầy hứa hẹn khác đã dự kiến IPO trong năm nay, nhưng bị đình trệ do thị trường chứng khoán bất ổn và lo ngại rằng nền kinh tế Mỹ có thể là một bong bóng chờ vỡ. Đối với người bình thường, việc hoãn IPO của Uber có thể không phải là vấn đề lớn. Nhưng đối với các nhà đầu tư mạo hiểm nắm giữ vốn chủ sở hữu trong công ty khởi nghiệp, không có gì có thể gây căng thẳng hơn.

Và nếu các nhà đầu tư đã cảm thấy áp lực phải cắt giảm các công ty trong danh mục đầu tư của mình, thì họ chắc chắn rất khó có khả năng gánh thêm các khoản nợ phải trả.

Câu hỏi 4: “Startup nàu có phù hợp với danh mục đầu tư của công ty tôi không?”

Một công ty VC sẽ có trung bình 10 công ty trong danh mục đầu tư của mình tại một thời điểm. Và trong số 10 công ty khác nhau này, chỉ có một công ty được cho là sẽ thoái vốn thành công. Khi bạn nhận ra cơ hội thành công thấp đến mức nào, thì bạn sẽ hiểu lý do tại sao các nhà đầu tư lại yêu cầu ROI cao như vậy. Họ biết rằng một liên doanh sẽ phải gánh cả đội.

Họ cũng biết rằng ngay cả những khoản đầu tư hấp dẫn nhất vẫn có nguy cơ thất bại. Do tính chất không thể đoán trước của Đầu tư mạo hiểm, các doanh nghiệp từng có vẻ hứa hẹn vẫn có thể thất bại hoàn toàn.

Các VC cũng thích đa dạng hóa danh mục đầu tư của mình với các công ty thuộc nhiều ngành khác nhau. Đó là một chiến lược vừa giảm thiểu rủi ro vừa cho phép các VC xây dựng một danh mục đầu tư thú vị.

Mặc dù SaaS và các startup công nghệ là chủ đề nóng trong những năm gần đây, các ngành công nghiệp khác như Fintech, Y tế, Vận tải & Logistics đang có xu hướng phát triển nhanh. Là một người sáng lập, thách thức của bạn là phải cân bằng giữa việc lạc vào một thị trường quá bão hòa và hạn chế bản thân trong một thị trường ngách thiếu tập khách hàng lớn.

Corey Singleton, đồng sáng lập của VCengine (ảnh: Linkedin)

Câu hỏi 5: “Dự án này có dễ thoái vốn?”

VC sẽ không nhận được khoản tiền lớn cho đến khi họ thoái vốn. Vì lý do này, họ sẽ tìm nhiều cách để bán doanh nghiệp của bạn cho người khác thông qua M&A hoặc đưa công ty của bạn ra công chúng thông qua IPO.

Điều này sẽ đặt ra một câu hỏi khác cho bạn với tư cách là một doanh nhân: bạn có sẵn sàng bị một công ty khác mua lại hay phải công khai cho các cổ đông đại chúng? Nếu không, bạn có thể muốn xem xét lại việc theo đuổi VC ngay từ đầu.

Tuy nhiên, trong những năm gần đây, việc các công ty khởi nghiệp tiếp tục huy động vốn liên tiếp trong khi vẫn là công ty tư nhân đã trở nên cực kỳ phổ biến. Nhờ sự gia tăng của các “quỹ lớn” và sự cạnh tranh cao giữa các nhà đầu tư, các công ty khởi nghiệp hiện có thể huy động hàng tỷ đô la mà không cần phải công khai. Nói cách khác, các startup trong nền kinh tế ngày nay cũng có thể quyền lựa chọn của riêng mình.

Câu hỏi 6: “Các vòng gọi vốn tiếp theo có làm loãng ROI của tôi không?”

Pha loãng xảy ra khi một doanh nghiệp yêu cầu thêm vốn từ các VC để được thoái vốn. Vì nhiều lý do, một doanh nghiệp có thể không đạt được mục tiêu của mình và cần thêm vốn để tiếp tục phát triển cho đến thời điểm sẵn sàng niêm yết trên thị trường chứng khoán hoặc đạt được một thương vụ M&A.

Những khoản đầu tư không lường trước này ảnh hưởng tiêu cực đến tỉ lệ ROI đã ước tính từ đầu. Nếu một nhà đầu tư đặt xuống 10 triệu USD với kỳ vọng nhận được 30 triệu USD khi thoái vốn, ROI ước tính của họ sẽ là 3 lần. Tuy nhiên, nếu trong quá trình đó, họ được yêu cầu bơm thêm 5 triệu USD vào hoạt động kinh doanh, ROI của họ sẽ giảm xuống chỉ còn 2 lần.

Điều tương tự cũng sẽ xảy ra nếu một nhà đầu tư khác đưa 5 triệu USD đó cho cùng một startup để đổi lấy vốn chủ sở hữu. Khi phát hành cổ phiếu mới để đổi lấy vốn, vốn cổ phần của tất cả các cổ đông hiện tại sẽ bị giảm xuống. Và tỷ lệ phần trăm trong công ty bạn đang nắm giữ sẽ nhanh chóng trở thành một phần nhỏ. Vì các VC nhận được phần trăm chứ không phải con số cố định để đổi lại khoản đầu tư của họ, bất kỳ khoản đầu tư nào của chính họ hoặc của người khác sẽ làm giảm ROI.

Bước vào buổi đàm phán với VC mà không biết giá trị của công ty mình thì thực sự là thảm họa. Bạn không chỉ đối mặt với nguy cơ cho đi quá nhiều vốn chủ sở hữu để đổi lấy số tiền đầu tư quá ít mà còn có nguy cơ bị đánh giá là ngu ngốc. Việc định giá công ty của bạn không thực tế hoặc yêu cầu quá nhiều vốn trong những vòng đầu có thể khiến bạn bị đánh giá là thiếu kinh nghiệm và lạc lõng với thị trường.

Bằng cách phân tích và định giá trước startup của mình, bạn có thể tránh được những trường hợp này và nhiều hoàn cảnh khác nữa.

Hàn Mai

Theo Medium.com