Tháng 9 quả là sóng gió với Nikola – startup sản xuất xe tải điện.

Trước khi lên sàn vào tháng 6, Nikola cảnh báo rằng nếu nếu Chủ tịch Trevor Milton rời khỏi công ty, hãng xe hơi chạy bằng điện và hydro này sẽ “phải chịu tổn thất cực kì lớn”.

“Ông Milton là nguồn gốc của hầu hết các ý tưởng và cách thực hiện thúc đẩy Nikola”, bản cáo bạch viết về nhà sáng lập 38 tuổi. Sau khi ông Milton từ chức vào ngày 21/9 giữa những cáo buộc nói dối về công nghệ của công ty, nhà đầu tư của Nikola chắc chắn đang rất hi vọng rằng lời khẳng định trên không chính xác.

Theo Bloomberg, trong thời gian ngắn kể từ khi niêm yết đến nay, định giá Nikola đã tăng vọt lên 13 tỉ USD. Những lời quảng bá trên trang mạng xã hội của ông Milton tạo ra sự phấn khích lớn giữa các cổ đông nhỏ lẻ thiếu kinh nghiệm và giúp Nikola hợp tác được với những tên tuổi tầm cỡ như General Motors và Robert Bosch Gmbh.

Mới một tuần trước đó, gã khổng lồ xe ô tô GM vung 2 tỷ USD ra để mua lại 11% cổ phần của công ty. GM cũng sẽ sản xuất xe cho Nikola, đẩy giá cổ phiếu lên 40% trong khi chưa có chiếc xe nào được bán ra. Và rồi như mọi hiện tượng chóng vánh khác, mọi thứ bắt đầu đi xuống.
  • Chuyện tồi tệ đầu tiên: Công ty tài chính Hindenburg Research tung ra bản báo cáo dài 67 trang nhằm cáo buộc Nikola đã không trung thực trong một đoạn quảng cáo xe hồi năm 2017. Ban đầu Nikola và nhà sáng lập Trevor Milton phủ nhận.
  • Chuyện tồi tệ hơn: Ủy ban chứng khoán và sàn giao dịch Mỹ cùng với Bộ Tư pháp bắt đầu cuộc điều tra xem liệu Nikola có đang lừa dối nhà đầu tư hay không.
  • Giọt nước tràn ly: Milton từ chức Chủ tịch điều hành vì các cáo buộc gian lận. Cổ phiếu Nikola lập tức tăng 19%, còn GM giảm 5%.
Nói thêm về cáo buộc của Hindenburg: họ cho rằng hình ảnh một chiếc xe bán tải Nikola đang di chuyển trong đoạn quảng cáo là giả. Hoá ra, chiếc xe chỉ đơn thuần lăn trên đỉnh dốc xuống – xe không hề nổ máy.

Nikola thì lại “lươn lẹo” khi nói rằng họ chưa bao giờ khẳng định chiếc xe đang di chuyển nhờ động cơ của nó. Đoạn quảng cáo có tên “Nikola One In Motion”, và chiếc xe đúng là “đang di chuyển” (in motion). Có gì sai đâu?

Nhìn ra gì từ “drama” này?

Nói về sự thành công nhờ gian dối, hẳn chúng ta còn nhớ Theranos – startup công nghệ thử máu dính hàng loạt cáo buộc giai đoạn 2017 – 2018. Liệu Nikola có phải là cái tên tiếp theo?

Thực hư thế nào vẫn còn phải chờ điều tra. Chỉ biết rằng Hindenburg thực sự quan tâm đến việc cổ phiếu Nikola lao dốc – họ là công ty chuyên bán khống cổ phiếu cơ mà.

GM có thể đã thẩm định công ty trước khi quyết định đầu tư. Nhưng Theranos cũng đã từng huy động những khoản tiền khổng lồ trước khi sản phẩm được hé lộ ra công chúng – vốn là một cuộc lừa đảo “lịch sử”. Nên vẫn chưa có gì chắc chắn, ngoại trừ một việc rõ ràng: sự ra đi của người đứng đầu rõ ràng là một “điềm gở”.

PV