[Phân tích] Chiến lược xây dựng chương trình phân tích số liệu cho một Startup (Phần 1)

Phân tích số liệu quyết định mọi vấn đề, từ chiến lược tới chiến thuật, từ phòng quản trị tới mọi nhân viên trong công ty.

Startup cần phân tích số liệu cẩn thận, không chỉ riêng ở mảng sản phẩm, marketing, tài chính, mà còn cả ở việc bán hàng và hoàn thiện.

Giai đoạn sáng lập (0-10 nhân viên)

Vào giai đoạn này, bạn không hề có nguồn lực lẫn thời gian. Hàng triệu việc phải cân nhắc, và bạn sẽ phải đưa ra quyết định dựa theo bản năng.

Một điều bạn phải cân nhắc đó là sản phẩm, vì sản phẩm phải được hoàn thành nhanh chóng nhất. Mọi việc khác sẽ để sau.

Việc nên làm

Bạn nên cài đặt Google Analytics vào website của bạn. Dữ liệu có thể không hoàn hảo khi công ty chưa thực sự vào guồng, nhưng không cần lo lắng lắm.

Nếu bạn kinh doanh qua internet, thực sự sẽ rất cần dữ liệu thương mại điện tử tốt. Google Analytics có thể theo dõi việc kinh doanh của bạn, từ người mua tới người dùng. Do đó, bạn phải dành thời gian làm nó thật cẩn thận.

Nếu bạn viết phần mềm, bạn cần một công cụ theo dõi sự kiện. Mixpanel hay Heap rất phổ biến và đều hữu ích.

Báo cáo tài chính nên được làm trong Quickbooks. Các dự báo nên làm với Excel. Nếu bạn kinh doanh trên internet, nên dùng mẫu ‘giỏ hàng’ để đo được GMV (giá trị hàng hóa tổng quát).

Nếu bạn không biết công nghệ, bạn cần một kỹ sư để làm việc với Google Analytics và theo dõi sự kiện. Việc này không mất thời gian, chỉ 1 tới 2 tiếng bao gồm đọc báo cáo. Nó rất đáng giá để dành thời gian và xây dựng.

Việc không nên làm

Tất cả mọi việc không thuộc những việc trên. Bạn không nên để bị thu hút bởi việc mua một kho dữ liệu, một nền tảng BI, một dự án tư vấn… Hãy tập trung! Bạn không thể để dự án của bạn bị dừng lại, hãy đầu tư sau.

Giai đoạn thành lập (10-20 nhân viên)

Bạn đã có một đội của mình, hãy đưa dữ liệu cho họ làm việc. Họ có thể không phải những chuyên gia về dữ liệu và bạn cần chắc chắn họ làm tốt những việc đơn giản trước.

Việc nên làm

Bạn chắc chắn sẽ cần một người làm marketing, đưa cho họ GA và đảm bảo rằng dữ liệu sử dụng được.

Họ cần phải gắn UTM (dòng code đo lường giá trị) vào tất cả các đường dẫn web họ tạo ra. Họ cần đảm bảo tên miền không bị kiểm tra trùng 2 lần.

Những nhân viên marketing này có thể nói họ không phải người làm GA, nhưng đừng nghe họ. Trên mạng có đầy đủ thông tin về GA và nếu họ được việc họ sẽ học ra cách làm. Nếu họ không làm được, bạn nên sa thải họ và tìm người khác.

Nếu bạn có một hoặc hai người làm Sales và dùng CRM (quản lý quan hệ khách hàng), hãy cho họ dùng báo cáo sẵn có. Bạn nên chắc rằng họ biết dùng nó. Bạn cũng nên biết một chút về năng suất bán hàng và tỷ lệ chuyển đổi trong mỗi giai đoạn (thường đo bằng tháng).

Bạn hãy làm dữ liệu thành bản báo cáo, đừng chỉ đơn thuần xuất dữ liệu ra Excel. Mặc dù rất mệt mỏi, nhưng nó sẽ giúp bạn tiết kiệm một đống thời gian mỗi đầu tháng.

Bạn cũng nên chắc rằng mình kiểm tra NPS (chỉ số hài lòng của khách hàng), nên dùng Wootric hoặc Delighted.

Việc không nên làm

Còn quá sớm để dùng một kho dữ liệu lớn và các phân tích trên SQL, nó mất quá nhiều thời gian. Ban chỉ cần dành thời gian để làm, đừng phân tích vội, và việc dễ nhất là dùng các tính năng báo cáo trên phần mềm SaaS (phần mềm quản lý trên nền tảng đám mây) mà bạn đang dùng. Bạn cũng không nên thuê một chuyên gia phân tích toàn thời gian vội. Bạn có rất nhiều việc cần làm với nguồn vốn có hạn tại thời điểm này.

Giai đoạn đầu (20-50 nhân viên)

Giai đoạn này mới bắt đầu trở nên thú vị. Khi bạn chuẩn bị xong giai đoạn đầu, công ty có 20 nhân viên trở lên bạn sẽ cần những chỉnh sửa mới.

Những chỉnh sửa này sẽ xoay quanh một thứ: công nghệ phân tích phải nhanh và tốt hơn.

Lợi ích? Công nghệ phân tích sẽ làm các chỉ số đáng tin cậy hơn, linh hoạt hơn, tạo nền tảng tốt cho việc phát triển trong tương lai.

Giai đoạn này là khó nhất, làm tốt sẽ rất hứa hẹn còn không bạn sẽ rất đau.

Việc cần làm

Bạn phải thiết lập cơ sở dữ liệu hạ tầng của mình. Hãy chọn một kho dữ liệu, chương trình thu thập dữ liệu (ETL tool) và Các báo cáo thông minh (BI tool).

Đối với kho dữ liệu, bạn hãy chọn 1 trong 2 chương trình Snowflake hoặc Redshift. Đối với ETL, bạn hãy chọn Stitch hoặc Fivetran. Đối với BI, bạn hãy chọn Mode hoặc Looker.

Bạn sẽ cần một đội ngũ chuyên gia phân tích như: kỹ sư, nhà phân tích, chuyên gia dữ liệu….

Tuy nhiên, bạn chỉ cần một người vào thời điểm này. Người này sẽ rất khó tìm. Bạn nên tìm những người có bằng MBA (thạc sĩ quản trị kinh doanh), có kiến thức về tư vấn và tài chính.

Những sai lầm sẽ về chi phí và doanh thu sẽ xuất hiện khi công ty phát triển. Bạn cần đặt một nền móng vững chắc về tiền bạc trước, rồi sau đó hãy xây dựng đội ngũ xung quanh cơ sở hạ tầng này.