CLB Doanh nhân Sài Gòn vừa phối hợp với Trung tâm Hỗ trợ Thanh niên Khởi nghiệp (BSSC), Quỹ đầu tư JAVIS tổ chức hội thảo “Góc nhìn toàn cầu từ nhà đầu tư khởi nghiệp”. Hội thảo nhằm chia sẻ cách đầu tư vào một startup hiệu quả, kỹ năng để startup kêu gọi vốn thành công.

Đầu tư vào khởi nghiệp là đầu tư vào con người

Chia sẻ tại Hội thảo, bà Nguyễn Quỳnh Anh, quản lý chương trình hỗ trợ khởi nghiệp của Thụy Sĩ Swiss EP, cho biết bức tranh toàn cảnh của hệ sinh thái khởi nghiệp Việt Nam đã thấy đầy đủ các thành phần tham gia từ chính phủ, các nhà hoạch định chính sách, các quỹ đầu tư Việt Nam và quốc tế, các tổ chức/cá nhân hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp và cộng đồng khởi nghiệp….

Việt Nam được đánh giá là quốc gia đứng thứ ba về độ hấp dẫn trong khu vực Đông Nam Á đối với các nhà đầu tư mạo hiểm, chỉ sau Singapore và Indonesia. Việt Nam hiện là thị trường rất lý tưởng cho khởi nghiệp với chính sách hỗ trợ của chính phủ, dân số trẻ, trình độ cao và đồng thời là thị trường tiềm năng cho các sản phẩm/dịch vụ khởi nghiệp.

Bà Nguyễn Quỳnh Anh

Tuy nhiên, nhìn tổng quan thì việc đầu tư ở giai đoạn đầu tại Việt Nam vẫn cần hỗ trợ nhiều vì các nhà đầu tư thiên thần không chỉ đầu tư vốn mà còn cần các sự hỗ trợ khác như mentoring, kết nối mạng lưới quan hệ, tư vấn chiến lược…

“Có một khoảng trống lớn trong việc đầu tư ở giai đoạn đầu vì ở giai đoạn này các nhà đầu tư thiếu thông tin về mô hình kinh doanh chưa kể giai đoạn này tiềm ẩn rất nhiều rủi ro”, bà Quỳnh Anh cho hay.

Quan điểm của bà Quỳnh Anh là sự thẩm định đầu tư nên đến từ cả 2 phía, bên cạnh sự thẩm định từ nhà đầu tư thì startup rất nên chủ động thẩm định ngược lại nhà đầu tư để quyết định có nên hợp tác hay không. Vì đây là sự hợp tác win-win cho cả 2 bên, startup có tài chính và sự hỗ trợ cho dự án, ngược lại nhà đầu tư thu được lợi nhuận nếu dự án thành công.

Theo bà Quỳnh Anh, đầu tư vào khởi nghiệp là đầu tư vào con người nên đừng quản lý quá chặt chẽ, hãy để cho founder có khoảng thở để quyết các vấn đề của doanh nghiệp.

Đồng quan điểm, ông Yoshiki Sasaki – CEO Quỹ Japan Strategic Capital, cũng cho rằng đầu tư khởi nghiệp, đầu tư vào con người – startup founder là rất quan trọng vì họ là người phát triển doanh nghiệp. Ông chia sẻ lý do ông quyết định đầu tư vào Alibaba vì đội ngũ quản lý của Alibaba rất tuyệt vời, mỗi người có một thế mạnh khác nhau và bổ trợ cho nhau. Sau khi thoái vốn khỏi Alibaba, từ khoản đầu tư 3 triệu USD ban đầu, ông đã thu về 70 triệu USD.

Những tiêu chí lựa chọn startup để đầu tư

Từ kinh nghiệm đầu tư thành công tại Alibaba, ông Yoshiki Sasaki cho rằng việc đầu tư cho startup là chấp nhận rủi ro nhưng đây phải là những khoản rủi ro có tính toán và luôn ý thức giảm tỉ lệ rủi ro xuống.

Ngoài ra, việc ngồi trong hội đồng quản trị của doanh nghiệp startup cũng rất quan trọng. Vì việc này có thể quản lý được chủ đích của nhà đầu tư, tìm được sự đồng thuận của hội đồng quản trị vào thời điểm thoái vốn.

“Khi định giá công ty startup thì nên nhìn vào bức tranh toàn cảnh và tiên đoán các vòng gọi vốn tiếp theo để có tầm nhìn cho sự phát triển của công ty startup”, ông Yoshiki Sasaki nói thêm.

Ông Yoshiki Sasaki

Từng đầu tư vào 5 công ty nhưng có 4 công ty thất bại, ông Lê Đăng Khoa, Chủ tịch Le Group Ventures, chia sẻ ông đã học rất nhiều bài học từ những thất bại này. Hiện xác suất đầu tư thành công của ông là 80%. Ông cho rằng, bên cạnh việc đầu tư về vốn thì nhà đầu tư phải hỗ trợ các startup về nhân sự, quản lý tài chính, tạo ra một hệ sinh thái để các startups phát triển. Ngoài xem xét yếu tố con người thì nhà đầu tư nên xét thị phần có đủ lớn hay không, có đáng đầu tư hay không.

Trong khi đó, ông Olivier Raussin, nguyên CEO Quỹ Project A Venture, cho biết 5 tiêu chí cân nhắc lựa chọn startup founder để đầu tư là: có niềm tin ở nhau, rõ ràng và đạo đức; có niềm đam mê thật sự; có nền tảng học vấn tốt; biết giới hạn của bản thân; phải có tầm nhìn.

“Đầu tư mạo hiểm đòi hỏi nhà đầu tư phải rất cẩn trọng để chọn ra dự án tốt nhất để đầu tư. Tôi gặp 150 team startups chỉ chọn ra 1 team startup để đầu tư”, ông Olivier Raussin nhấn mạnh.

Bên cạnh đó, ông Oliver cũng chia sẻ những điều Nhà đầu tư cần tránh như không nên quá gấp gáp, có thể liên kết/hợp tác với ban quản trị của công ty startup trước để hiểu về họ trước khi quyết định đầu tư. Khi đầu tư vốn vào công ty không nên nắm quá nhiều cổ phần vì sẽ làm founder trở thành nhân viên làm thuê cho công ty. Điều này sẽ khiến họ mất động lực làm việc và các quỹ đầu tư chuyên nghiệp nhìn vào tỉ lệ % vốn nắm giữ quá lớn của nhà đầu tư thiên thần sẽ không muốn đầu tư vào công ty nữa.

Phương Hà