Hổm rày thông tin về mấy mạng xã hội (MXH) như GAPO hay Lotus cũng chiếm nhiều không gian mạng, ngó ngán ngầm và buồn. Buồn? Buồn vì cách làm của mấy MXH hiện tại còn ấu trĩ nhưng quá tốn kém.

Đây là bài viết nhận định về các mạng xã hội vừa mới ra đời tại Việt Nam của anh Nam Nguyễn – Một chuyên gia tư vấn giải pháp Quản trị doanh nghiệp hiện đang sống và làm việc tại Singapore. Anh Nam Nguyễn được biết đến như một chuyên gia trong lĩnh CRM: marketing, sales, loyalty, service, ecommerce và Nhân sự: đào tạo, đánh giá năng lực, quản lý mục tiêu, tài năng.

Cách đây chừng 10 năm, tôi cũng đã viết về chủ đề này, liệt kê nhiều điểm mấu chốt cần giải khi làm MXH, tới nay vẫn thấy các MXH đâm đầu vào tường. Haizzz

Đây nhé, khi làm MXH, có 2 câu hỏi cần phải trả lời:

1. Tại sao Người dùng vào MXH của mình?

2. Tại sao Người dùng không vào MXH khác mà vào MXH của mình?

Phân tích từng cái một:

1. Tại sao Người dùng vào MXH của mình? Câu hỏi đầu tiên, thường được các MXH tin là yếu tố khiến họ chiến thắng, có nhiều câu trả lời:

– Bằng công nghệ mới: nhanh hơn, đẹp hơn, bảo mật hơn
– Bằng tài chính: xài mạng được tiền
– Bằng sự tiến hoá: MXH được kiểm duyệt nội dung
– Thỉnh thoảng bằng lòng tự hào dân tộc: MXH của người Việt, cho người Việt, không để cho thằng khác kiếm tiền trên MXH của mình.
– Thậm chí bằng niềm tin: vì MXH được đầu tư nhiều tiền

Tóm lại, bằng cách này hay cách khác, các MXH sẽ định hướng dư luận và báo chí như thế. Tôi nghĩ chưa đến lúc chúng ta phân tích cụ thể vì mục bên dưới quan trọng hơn.

2. Tại sao Người dùng không vào MXH khác* mà vào MXH của mình?

Tôi nghĩ đây phải là yếu tố quyết định và ảnh hưởng nhiều nhất. Tuy nhiên, các nhà làm MXH dường như không dự tính chuyện này (khi phát biểu trước báo giới truyền thông). Và đây chính là điểm mấu chốt làm thất bại.

Các bạn có biết đi Kinh tế mới là thế nào không? Cách đây chừng 20-30 năm vì lí do này lí do khác, nhà nước “động viên” một số gia đình đi khai hoang làm kinh tế ở những vùng khó khăn, xa xôi (không điện, không đường, không y tế…) với 1 khoản trợ cấp nhỏ như con thỏ.

?MXH mới, giống như 1 vùng kinh tế mới, họ – nhà làm MXH-chơi đẹp hơn nhà nước nên cho bạn biệt thự, cho bạn tiền xài nhưng không bạn bè, không gia đình, không đồng nghiệp, bạn có bỏ cái nhà bạn tốn công xây dựng bấy lâu nay (trên Facebook) để đi kinh tế mới không?

?Tất nhiên là không

?MXH mới, nâng cấp hơn, là khi cho bạn đi kinh tế mới, họ ship hẳn mỗi lần 1000 người xa lạ đủ các thành phần (gọi là giới trẻ) ở xung quanh nhà bạn. Sinh viên có, học sinh có, giang hồ có, đam mê phượt có, nghiện game có, thích đi bar có và thích đi thư viện cũng có luôn … Liệu bạn có ngồi đợi 10 năm cho đến khi họ ship bạn bè, người thân của bạn lên đấy, hay bạn sẽ bỏ chạy về ngay tuần đầu tiên?

?Tất nhiên là bạn sẽ bỏ chạy

?MXH, nâng cấp hơn nữa, lần này họ không những ship nhiều người, mà họ ship cán bộ luôn, hằng ngày cán bộ phát báo cho bạn đọc, mở tivi cho bạn xem (danh sách kênh do họ chọn), cán bộ cũng đảm bảo không có nội dung xấu nào trong báo, trong đài, trong ti vi làm ảnh hưởng đến xã hội (vì toàn các nhà tạo nội dung chuyên nghiệp viết). Liệu bạn có chấp nhận?

?Tất nhiên bạn sẽ trốn về ^.^

Sau tất cả, nếu xem Facebook là xã hội, là nơi bạn sống, là nhà bạn ở, thì các cách trên hỏng hết.

?Đừng đem số người dùng khủng ra doạ, 2 triệu của GAPO chỉ là khách du lịch không trọ qua đêm chứ đừng nói là người dân sống trong MXH. Zalo có hàng chục triệu người dùng OTT cũng đã làm xây được vùng Kinh tế mới đâu.

?Đã hết cách?
Chưa hết, tôi thấy vẫn còn, có điều cách làm phải khác. Giải được bài đó, là giải được 2 bài này luôn:
– Mô hình kinh doanh đốt tiền ecommerce: khuyến mãi thì có người dùng, không khuyến mãi thì họ qua chỗ khác
– Mô hình sharing-economy: có người mua/người dùng trước hay có người bán/người cung cấp trước, và mỗi loại bao nhiêu là đủ để gọi là bền vững?

Sẽ viết tiếp sau khi có đủ 200 comment: “tôi quan tâm”.
Tại sao phải đủ comment mới viết tiếp? Tại nếu ít người quan tâm quá thì viết phí ?

*MXH khác, nói trắng là Facebook đi hén (twitter, instagram, linkedin, Tiktok…tính sau)

P/S+:

Có câu hỏi này hay, tôi post ở đây luôn để các bạn hiểu hơn về cách tôi phân tích nhé:

?Hỏi: Trả lời câu 1 được rồi. Câu 2 để làm gì? Có cần người ta phải bỏ mxh cũ qua cái của mình không? Tại sao cứ phải gò bó thế nhỉ? Linkedin vẫn ở đó song song với FB chứ có phải người ta bỏ FB qua LinkedIn đâu.

?Trả lời: Đúng là có thể có nhiều mxh cùng lúc và người dùng có thể tham gian nhiều mxh cùng lúc.

Nhưng nếu thay thế fb thì sẽ rất khó khăn với cách đi hiện tại của các mxh mới ra/chuẩn bị ra. Khó khăn tương tự như Zalo đang gặp: chất lượng tương tác của người dùng – nhiều nhưng không chất. Không chất vì họ vì dành thời gian với Facebook.

Cách làm của mxh mới gặp khó như tôi phân tích. Nếu Gapo gặp khó ở nhóm người dùng không có quan hệ gần gũi nếu đánh mass như hiện tại. Thì Lotus gặp khoai ở chỗ định hướng người dùng (bằng 500 người sáng tạo, bằng báo Chính thống) vì Mxh phải tự thân nó hoặc động (nội dung do người dùng quyết định).

Nam Nguyễn