Vụ máy bay rơi thảm khốc hôm 10/3 tại Ethiopia có thể đặt ra những hoài nghi về độ an toàn của mẫu máy bay hàng không dân dụng 737 mới nhất của hãng Boeing, khi mà trong vòng chưa đầy 6 tháng, loại máy bay đời mới này gặp nạn.

Chiếc Boeing 737 Max 8 của Hãng hàng không Ethiopia đã bị rơi ngay sau khi cất cánh từ thủ đô Addis Ababa, khiến tất cả 157 hành khách và phi hành đoàn thiệt mạng. Theo AP,  thời thiết bay hoàn toàn thuận lợi, hàng không Ethiopia là hãng bay lớn nhất và uy tín nhất châu Phi và Max 8 là loại máy bay mới, nhưng có thể đã có lỗi gì đó xảy ra. Phi công đã cố gắng trở lại sân bay, đường băng đã dọn sẵn chờ, nhưng họ đã không thể quay lại.

Theo một số chuyên gia, vụ tai nạn trên giống một cách kỳ lạ vụ tai nạn của Hãng hàng không Lion Air của Indonesia hồi tháng 10 năm ngoái: chiếc boeing 737 Max 8 đã rơi xuống Biển Java cũng chỉ sau vài phút cất cánh. Tuy vậy, các chuyên gia vẫn thận trọng khi đưa ra ý kiến.

Giáo sư William Waldock chuyên về an toàn hàng không thuộc Đại học hàng không Embry-Riddle cho rằng rất dễ hoài nghi bởi vì cũng loại máy bay đó tiếp tục rơi theo cách giống nhau với “cú đâm bổ nhào vỡ vụn từng mảnh”. Mặc dù cho rằng nhiều điều sẽ được làm sáng tỏ sau khi tìm thấy và phân tích hộp đen máy bay, nhưng ông cũng nêu rõ tập đoàn Boeing cần theo dõi sát sao hơn hệ thống quản lý chuyến bay và tự động hóa đối với chiếc Max.

Ông Alan Diehl, cựu điều tra viên Ban an toàn giao thông quốc gia Mỹ (NTSB), cho rằng những điểm giống nhau của hai vụ rơi máy bay này là: phi hành đoàn gặp vấn đề ngay sau cất cánh và các báo cáo về sự rung lắc lớn trong quá trình tăng tốc để đạt độ cao cần thiết.

Theo ông, điều đó có khả năng cho thấy vấn đề kiểm soát với loại máy bay này. Bên cạnh đó, ông Diehl cũng bày tỏ dù hãng hàng không Ethiopia có tên tuổi nhưng các điều tra viên cần xem xét vấn đề bảo trì máy bay.

Trong khi đó, ông Harro Ranter – Giám đốc điều hành hãng hàng không Ethiopia, tuyên bố việc rà soát kiểm tra bảo trì đã không tìm ra bất kỳ lỗi nào với chiếc Boeing 737 Max 8 trước khi cất cánh, vì vậy rất khó để tìm thấy bất kỳ sự trùng hợp nào với vụ rơi máy bay của hãng Lion Air.

Đại diện hãng Boeing chưa có bình luận gì về những ý kiến trên. Công cho biết sẽ cử một nhóm kỹ thuật đến hiện trường để trợ giúp các nhà điều tra Ethiopia và Mỹ.

NTSB cũng đã cử một nhóm 4 người đến hỗ trợ các nhà chức trách Ethiopia. Boeing và cơ quan điều tra Mỹ cũng đã tham gia vào cuộc điều tra của hãng Lion Air.

Các nhà điều tra Indonesia chưa công bố nguyên nhân vụ rơi máy bay của hãng Lion Air hồi tháng 10/2018, nhưng họ đang nghiên cứu liệu có phải lỗi đọc lệnh sai của một bộ cảm biến truyền mệnh lệnh cho máy bay tự động lao xuống và phi công đã không thể ứng phó.

Hệ thống tự động này kích hoạt nếu các cảm biến biểu thị rằng chiếc máy bay không thể nâng độ cao, hoặc bị chòng chành do động cơ. Việc đạt được vận tốc bằng cách lao xuống có thể ngăn tình trạng chòng chành.

Bộ ghi dữ liệu chuyến bay của Lion Air cho thấy những vấn đề với đồng hồ chỉ tốc độ trên bốn chuyến bay, mặc dù hãng này ban đầu khẳng định vấn đề đó đã được khắc phục.

Sau vụ tai nạn ngày 29/10/2018, hãng Boeing đã gửi một thông báo đến các hãng hàng không rằng lỗi thông tin từ bộ cảm biến có thể là nguyên nhân khiến máy bay tự động lao xuống. Thông báo cũng đã hướng dẫn các phi công quy trình xử lý tình huống như vậy.

Tuy nhiên, các phi công của một số hãng hàng không khẳng định rằng họ đã không được thông báo đầy đủ về hệ thống mới. Tháng 12 năm ngoái, Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Boeing cho rằng Max là loại máy bay an toàn và rằng Boeing đã không thu giữ chi tiết hoạt động từ các hãng hàng không và phi công.

Boeing 737 là chiếc máy bay bán chạy nhất trong lịch sử và Max là phiên bản mới nhất của nó với nhiều động cơ hơn. Max là phần trọng tâm trong chiến lược của Boeing nhằm cạnh tranh với đối thủ Airbus của châu Âu. Boeing đã chuyển giao khoảng 350 chiếc 737 Max và có đơn đặt hàng hơn 5.000 chiếc.

Tuy nhiên, có lẽ Boeing cần có hành động phù hợp sau 2 vụ tai nạn liên tiếp của mẫu  737. Trong động thái mới nhất, ngày 11/3, Cơ quan Hàng không dân dụng Trung Quốc đã ra quyết định tạm ngừng bay đối với tất cả các máy bay Boeing 737 Max 8 vì lo ngại vấn đề an toàn.

Minh Khôi